Subprime hipotekak

Gaia

Zabor hipotekeen ondorioak mundu osoan.

Ideia nagusia

Gaur egungo krisi ekonomikoaren kausa nagusia subprime hipotekak dira; EEBBtan hasi eta mundo osora hedatu da krisia, eta merkatua krak egiteko arriskuan dago.

Laburpena

EEBBko bankuek orain dela bost bat urte hasi ziren subprime edo zabor hipotekak ematen. Haien bezeroak hipoteka ordaintzeko arazoak zituzten pertsonak ziren (adibidez, langabetuak), eta bankuek maileguak egiten zizkieten etxebizitzen prezioa bikoiztuko zela pentsatuz, sektorearen eta ekonomiaren indarra zela eta. Era berean, mundu osoko bankuek inbertitu egin zuten EEBBko bankuetan. Gaur egun, ekonomia oso ahul dago, etxebizitzen balioa ez da bikoiztu, likidezia falta dago merkatuan eta krisia mundu osora hedatu da globalizazioarengatik.

Argudio testua

Orain dela 20-25 urte gazteek laster uzten zuten gurasoen etxea, ezkontzeko eta familia bat sortzeko. Gaur egun, berriz, 35 urterekin “gazte” ugari dago gurasoekin bizitzen oraindik. Gai honetaz hitz egiteko etxetik kanpo bizitzearen alde onak eta txarrak aurkeztea da hoberena.

Gurasoekin etxean bizitzea nahiko erosoa da normalean. Hasteko, haiek janaria prestatzen dute , arropa garbitzen dute, erosketak egiten dituzte, eta abar. Laburbilduz, gurasoak etxeko lan guztiez arduratzen dira. Horretaz gain, gazteoi astero ordainsari bat ematen digute eta, gazteok ondo dakigunez, dirua izatea ezinbestekoa da adin honetan, aisialdian gastatu ahal izateko. Bestalde, gurasoak beti daude gutaz arduratzen. Adibidez, medikuarengana eramaten gaituzte gaixorik gaudenean.

Hala eta guztiz ere, gurasoen etxean bizi izateak alderdi txarrak ere baditu. Lehenengo eta behin, gazteok independentzia eta askatasuna behar dugu, eta gurasoekin etxean ezinezkoa da haiek izatea. Arau jakin batzuk daude etxean eta, horiek errespetatzen ez baditugu, gurasoek zigorrak ezartzen dizkigute.

Aurreko guztia laburbilduz eta alderdi onak eta txarrak aztertuz, zera esan daiteke: nahiz eta gurasoekin bizitzea nahiko erosoa den, independentzia izatea garrantzitsuagoa da. Baina, zoritzarrez, askotan gazteok gurasoekin bizitzera behartuta gaude, etxe bat erostea ezinezkoa egiten zaigulako. Espero dugu tendentzia hau laster aldatzea.

Moldatu esaldiak

a) Ez zuela ezertarako balio pentsatzen zuen.

b) Zerbitzu publikoa izan arren tokatzen zaion erakunde publikoak hirugarren bati erosten dio.

c) Batek esan zion bere aitak gehiegi edaten zuela, eta laguntzeko.

d) Izena ezkutatu dut, baina ez da bera fikziorik gabeko ipuin honetan leku txarrean geratzen dena.

Lagunarteko gutuna

Luganon, 2008ko urriaren 10ean

Kaixo Martin!

Zer moduz? Dakizunez, Suitzako herri txiki batean ari naiz denboraldi bat igarotzen gurasoekin, eta nire esperientzien berri eman nahi nizun.

Aste bete daramagu Luganon. Lekua zoragarria da; herria laku baten ertzean kokatuta dago, eta gure hoteletik ikuspegia itzela da (gutunarekin batera bidaltzen dizut argazki bat, zuk zeuk ikusi ahal izateko). Egunero joaten gara hondartzara eguzkia hartzeko eta bainatzeko. Egia esateko, nik ez dut gehiegi atsegin hondartzan egotea, jendez beterik dagoelako beti eta pixka bat astuna delako bertan gurasoekin egotea, badakizu. Nik nahiago dut hoteleko igerilekuan geratzea; spa-bainuetxe bat ere badago, eta guztiz lasaigarria da bertan bainu bat hartzea.
Batzuetan gurasoek eta hirurok txalupa bat alokatzen dugu lakuan zehar paseatzeko. Asko gogoko ditut itzuli horiek, atzokoa izan ezik: arraun egiten ari ginen, trankil-trankil eta, bat-batean, harri handi baten kontra joan ginen. Txalupa zakarki gelditu egin zen eta ni uretara erori nintzen. Ur asko irentsi egin nuen; itotzen nengoela pentsatzen nuen hasieran, baina ez nintzen urduri jarri eta txalupara berriz igotzea lortu nuen nire gurasoen laguntzari esker. Haiek oso larrituta zeuden, baina nik lasaitu egin nituen ederki nengoela esanez.

Gorabehera honetaz aparte, primeran pasatzen ari naiz Luganon. Oraindik bi aste gehiago egongo gara hemen; urriaren 19an trenez Bilbora bueltatuko gara eta bi aste hauen berri emango dizut.

Laster elkar ikusiko dugulakoan,

Aitor